باز روز جهاني كودك آمد،اما هنوز دنيا به كامشان شيرين نشده
يكششم كودكان جهان، كودك كارند
900هزار كودك درايران متاهلند
75ميليون كودك دردنيا به مدرسه نرفتهاند مهرماه (هشتم اكتبر) روزي براي ورود به دنياي كودكان است؛ دنيايي كه برخلاف تصورات، آرزوها و توقعات ما، كوچك و دستيافتني است. بار ديگر «روز جهاني كودك»، روز پاسداشت كودك و كودكي، نيكسرشتي انسان و ارج نهادن به آن فرا رسيده است، اما لزوما در اين روز جهان، صداي بازيهاي كودكانه و خنده نميشنود، چراكه گاه دستان كوچك اينان طعمه آسيب ميشود و گاه جانشان قرباني خشونت.
به گزارش خبرنگار «اجتماعي» ايسنا، انواع خشونتهاي وارد بر كودكان در كليه كشورهاي جهان صرفنظر از وضعيت فرهنگي، اجتماعي و اقتصادي آنها در حالي اعمال ميشود كه اين قشر زير 18 سال، به دليل شرايط جسماني و سني خاص كه آنها را بيش از ساير افراد در معرض تجربههاي آزارديدگي قرار ميدهد، از كمترين حمايتهاي حقوقي، اقتصادي و اجتماعي نسبت به ميزان آسيبپذيريشان برخوردار هستند.
سالانه 2 ميليون كودك در دنيا قرباني انواع «خشونت» ميشوند
در هر منطقه از جهان، برخلاف تعهدات حقوق بشري، خشونت عليه كودكان به عنوان آسيبي اجتماعي پذيرفته شده است و كشورها با ارائه گزارشهايي از خشونتهاي وارده بر كودكان، اين امر را مورد تاييد قرار ميدهند، به طوري كه بر اساس گزارش سال جاري يونيسف (صندوق حمايت از كودكان سازمان ملل متحد) تخمين زده ميشود، سالانه دو ميليون كودك در دنيا قرباني انواع خشونت ميشوند، در حالي كه 40 ميليون كودك ديگر از انواع ناتوانيهاي ناشي از خشونت رنج ميبرند.
البته بايد افزود كه آمار ارائه شده در حد تخمين است و مسلما تعداد واقعي خشونتهاي وارد عليه كودكان بنا به دلايلي همچون ترس از والدين و آبروريزي بيان نميشود، اما نكته جالب توجه اين است كه تاكنون نهاد و سازمان بينالمللي و دولتي در دنيا براي مقابله با اين رويداد ناخوشايند تلاشي نكرده است.
به گزارش ايسنا، با آن كه «پيماننامه حقوق كودك» به منظور حمايت از افراد زير 18 سال در برابر انواع خشونتهاي جسماني، رواني، جنسي، بيتوجهي و بهرهكشي تصويب شد، اما آمارهاي جهاني حاكي از آن است كه همچنان بسياري از كودكان در معرض آسيبهاي ياد شده هستند و مورد سوءاستفاده قرار ميگيرند.
قاچاق 2/1 ميليون كودك در سال
اکثر کودکان قاچاق شده، در کارهاي فساد و فحشا مورد استفاده قرار ميگيرند
ماموران پليس و انجمنهاي حفاظت از کودکان نميتوانند سر نخي از کودکان ربوده شده، بيابند
علي رغم مصوبه سازمان بينالمللي کار و کنوانسون مقابله با قاچاق کودکان سازمان ملل که توسط مجمع عمومي سازمان ملل در کشورهاي جهان لازمالاجراست، (افرادي که زير 18 سال سن دارند، جز رده سني کودکان بوده و هرگونه سوءاستفاده جنسي و جسمي و قاچاق آنها خلاف بوده و در صورت مشاهده و پيگيري قضيه از سوي مراجع قانوني، فرد يا افراد خاطي به اشد مجازات ميرسند)، گزارش يونيسف حاكيست، سالانه يک ميليون و 200 هزار کودک در جهان توسط گروههاي قاچاق انسان ربوده و قاچاق ميشوند و مورد انواع سوءاستفادهها قرار ميگيرند كه طبق نظر حقوقدانان بيناللملي، اکثر کودکان قاچاق شده در کارهاي فساد و فحشا مورد استفاده قرار گرفته و از آنها به عنوان «ابزار جنسي» استفاده ميشود.
همچنين تحقيقات صورت گرفته نشان داده است، قاچاق کودکان که توسط گروههاي مافيايي صورت ميگيرد، اکثرا به صورت مخفيانه انجام ميشود و در نهايت ماموران پليس و انجمنهاي حفاظت از کودکان نميتوانند، سر نخي از کودکان ربودهشده بيابند.
يك ششم كودكان جهان، «كودكان كار» هستند
30 تا 35 درصد از کودکان كارگر جنسي، در رده سني 12 تا 17 سال قرار دارند
بر اساس ماده 32 پيماننامه حقوق كودك، كشورهاي عضو «حق كودك را براي برخورداري از حمايت در برابر بهرهكشي» و كارهايي كه ممكن است زيانبار باشد و به او آسيب رساند، به رسميت ميشناسند. بنابراين اين كشورها موظفند جهت تضمين اجراي ماده مذكور، اقدامات قانوني، اجرايي، اجتماعي و آموزشي لازم را با تعيين حداقل سن اشتغال به كار، تدوين مقررات مناسب در ارتباط با ساعات كار و شرايط اشتغال به عمل آورند، اما گزارشهاي يونيسف نشان ميدهد، يك ششم كودكان جهان جزو «كودكان كار» هستند.
همچنين بر پايه گزارش سالانه صندوق حمايت از کودکان سازمان ملل، به علت آن که کودکان جزو نيروهاي کار بسيار ارزان و حتي مجاني محسوب شده و يا به راحتي مورد سوءاستفاده جنسي قرار ميگيرند، تقاضا براي آنها بسيار زياد است و از اين رو اکثر قاچاقچيان انسان به قاچاق کودکان به ويژه در مناطق محروم، توسعه نيافته و فقير با توجه به سودآور بودن اين كار روي ميآورند.
در عين حال اين گزارش ميافزايد: قاچاق کودکان به عنوان ابزاري انساني در برخي از کشورهاي جهان، به عنوان يک صنعت براي «جذب گردشگر» تبديل شده است، به طوري که بررسيها نشان ميدهد، 30 تا 35 درصد از کودکاني که به عنوان كارگران جنسي فعاليت ميکنند، در رده سني 12 تا 17 سال بوده و اکثرا جزو بوميان جنوبشرق آسيا هستند.
وجود 7/1 ميليون كودك كار در ايران
ارجاع تنها 10 هزار و 414 كودك كار و خيابان به مراكز بهزيستي طي سال گذشته
آمار روشني از تعداد كودكاني كه در كارگاههاي زيرزميني كار ميكنند، در دست نيست
به گزارش ايسنا، سازمان بهزيستي كشور به عنوان يكي از دستگاههاي متولي امور كودكان در كشور هر چند اقداماتي را در رابطه با ساماندهي كودكان كار و خيابان آغاز كرده است، اما بايد گفت آن چه در اين رابطه در ايران صورت ميگيرد، به گفته مسوولان امر ناقص است و هر سالانه شاهد بازگشت دو و چند باره كودكان ارجاع شده بهزيستي به خيابانها هستيم كه اين موضوع آسيبهاي اجتماعي خاص خود را به دنبال داشته و گزارش جداگانهاي را ميطلبد.
با آن كه كه فرشيد يزداني ـ پژوهشگر فعال حوزه كودكان ـ در گفتوگو با ايسنا ميگويد به طور رسمي 7/1 ميليون كودك كار در كشور وجود دارد، سيد حسن موسوي چلك ـ مديركل دفتر امور آسيب ديدگان اجتماعي سازمان بهزيستي كشور ـ با اعلام آخرين گزارش از تعداد كودكان كار و خيابان ارجاع داده شده به مراكز بهزيستي خبر داد: سال گذشته حدود 10 هزار و 414 نفر از كودكان كار و خيابان براي ساماندهي به 45 مركز بهزيستي ارجاع داده شدند، به طوري كه 78 درصد اين كودكان ايراني و 22 درصد مابقي از اتباع بيگانه و اغلب افغان بودند.
يزداني همچنين در مورد منع كار كودكان براساس پيمان نامه حقوق كودك اظهار كرد: هيچ كدام از نهادهاي متولي اعم از وزارت كار، وضعيت كار كودكان 15 تا 18 سال را كه بايد در شرايط مناسبي ادامه يابد، پيگيري نميكنند، اين در حاليست كه بهزيستي نيز مدعي است كه متولي ساماندهي كار كودكان در كارگاهها نيست و تنها بحث كودكان كار و خيابان را دنبال ميكند.
وي افزود: همچنين در مورد كودكاني كه در كارگاههاي زيرزميني كار ميكنند، آمار روشني در دست نيست و وزارت كار بازرسي جدي در اين حيطه انجام نميدهد.
83 درصد از كودكان كار و خيابان ارجاع شده به بهزيستي فاقد هرگونه بيماري و 89 درصد از رشدي طبيعي برخوردار بودند
به گزارش ايسنا، مديركل دفتر امور آسيب ديدگان اجتماعي سازمان بهزيستي كشور با اشاره به جنسيت كودكان ارجاع شده به مراكز بهزيستي كه 9/2 درصد آنها را دختران تشكيل ميدادند، تصريح كرد: اين دختران پس از معرفي به بهزيستي بلافاصله به مراكز شبانهروزي سازمان ارجاع داده ميشوند.
به گفته وي، 83 درصد اين كودكان فاقد هرگونه بيماري بودند و معمولا بيماريهاي جسمي، رواني، ذهني و معلوليتها در بين مابقي كودكان ديده ميشد.
موسوي چلك، با بيان اين كه سنجش رشد كودكان ارجاع شده به مراكز نشان ميدهد، 89 درصد اين كودكان از رشدي طبيعي برخوردار بودند، عنوان كرد: حدود 6/4 درصد از اين كودكان نسبت به سنشان دچار كاهش وزن، 8/3 درصد كاهش قد نسبت به سن و در ميان 2/3 درصد نيز كاهش قد و وزن نسبت به سنشان مشاهده شد.
5/3 درصد از كودكان كار و خيابان ارجاع شده به بهزيستي، سابقه بزه و جرايم كيفري داشتند
حدود 25 درصد از اين كودكان با گذشت بيش از شش ماه از حضورشان در خيابان، شناسايي و به مراكز بهزيستي ارجاع شدهاند
به گفته وي، تنها 5/3 درصد از كودكان كار و خيابان ارجاع شده، سابقه بزه و جرايم كيفري داشتند.
مديركل دفتر امور آسيبديدگان اجتماعي سازمان بهزيستي كشور با تاكيد بر اين كه بنابر اظهارات خود كودكان، 95 درصد آنها سابقه هيچ گونه آزاري در زندگي خود نداشتند، افزود: حدود 76 درصد آنها با خانوادههاي خود در ارتباط بوده و يا آن كه با آنها زندگي ميكردند.
موسوي چلك خاطر نشان كرد: با مداخلات صورت گرفته توسط تيمهاي سيار و مددكاران، حدود 54 درصد از مجموع كودكان مذكور تا يك هفته اول حضورشان در خيابانها، شناسايي شدهاند و 21 درصد آنها بين يك تا شش ماه و مابقي با گذشت بيش از شش ماه از حضورشان در خيابان شناسايي و به مراكز بهزيستي ارجاع شدهاند.
وي خدمات ارائه شده بهزيستي به اين كودكان را شامل خدمات تجميع شده همچون بازگشت به خانه، سوادآموزي، كارآموزي، پيگيري دريافت شناسنامه و دفترچه بيمه خدمات درماني اعلام كرد.
به گفته مديركل دفتر امور آسيب ديدگان اجتماعي سازمان بهزيستي كشور، همچنين بحث صدور شناسنامه حدود 7/1 درصد از مجموع 10 هزار و 414 نفر از كودكان كار و خياباني توسط بهزيستي پيگيري شده است.
حدود 76 درصد از كودكان كار و خيابان ارجاع شده به بهزيستي با پدر و مادر خود زندگي ميكردند
بحث تحويل كودكان ياد شده به خانوادههايشان از ديگر موارد طرح شده توسط موسوي چلك بود كه در اين رابطه گفت: حدود 76 درصد از مجموع كودكان تا پايان سال گذشته تحويل خانوادههايشان شدند، همچنين حدود 2/3 درصد آنها نيز به مراكز شبانهروزي ارجاع شدند.
وي در مورد نحوه ترخيص اين كودكان از مراكز بهزيستي، توضيح داد: براساس آمارهاي دريافت شده، تا پايان سال گذشته هفت درصد از اين كودكان در مراكز بهزيستي باقيمانده بودند.
موسوي چلك در مورد وضعيت والدين اين كودكان نيز اظهار كرد: حدود 76 درصد از كودكان با پدر و مادر خود زندگي ميكردند، اين در حاليست كه 8/6 درصد از مجموع والدين كودكان ارجاع شده به مراكز بهزيستي طلاق گرفته و 8/2 درصد متاركه كرده بودند. علاوه بر اين 3/3 درصد كودكان نيز فاقد والدين بوده، 1/4 درصد پدر و 1/2 درصد نيز مادر نداشتند.
75 ميليون كودك در دنيا اصلا به مدرسه نرفتهاند
بيش از سه ميليون كودك ايراني، خارج از چرخه تحصيل هستند
24 درصد از كودكان كار و خيابان ارجاع شده به بهزيستي بيسواد بودند
در حالي كه گزارشهاي سازمان ملل متحد حاكي از وجود 75 ميليون كودكي است كه اصلا به مدرسه نرفتهاند، فرشيد يزداني ـ پژوهشگر فعال حوزه كودكان ـ در گفتوگو با ايسنا، ميگويد: حدود 23 ميليون كودك در كشور وجود دارد كه حدود 16 تا 17 ميليون از آنها (حدود 73 درصد) در رده سني آموزشي قرار دارند كه برآورد ميشود، بيش از سه ميليون كودك (حدود 18 درصد)، خارج از چرخه تحصيل قرار داشته باشد.
همچنين بنابر اظهارات سيد حسن موسوي چلك ـ مديركل دفتر امور آسيب ديدگان اجتماعي اين سازمان ـ آخرين گزارش از وضعيت تحصيلي كودكان كار و خيابان ارجاع داده شده به مراكز بهزيستي در سال گذشته حاكيست: حدود 10 هزار و 414 نفر از كودكان كار و خيابان به مراكز سازمان بهزيستي سراسر كشور ارجاع شدهاند كه حدود 50 درصد آنها ترك تحصيل كرده و تحصيلات اغلب آنها در حد ابتدايي و راهنمايي بوده است.
وي در اين باره افزود: بيش از 30 درصد كودكان ياد شده داراي تحصيلات ابتدايي، 28 درصد راهنمايي، 16 درصد متوسطه و 24 درصدشان نيز بيسواد بودند.
مديركل دفتر امور آسيبديدگان اجتماعي سازمان بهزيستي كشور تاكيد كرد: مشكلات مالي و معيشتي، بخشي از عوامل ترك تحصيل كودكان ياد شده را تشكيل ميدهد.
فرشيد يزداني ـ پژوهشگر فعال حوزه كودكان ـ در ادامه با نگاهي تحليلي به وضعيت تحصيلي كودكان ايران و مقايسه با آنچه در پيماننامه جهاني حقوق كودك آمده است، گفت: با آن كه قانون اساسي و پيماننامه حقوق كودك بر آموزش اجباري كودكان اشاره دارد، اما تعداد زيادي از كودكان خارج از چرخه تحصيل هستند.
وي با انتقاد از نگاه اقتصادي وزارت آموزش و پرورش بيان كرد: مسوولان موضوع كمبود اعتبارات در آموزش و پرورش را مطرح ميكنند كه وجود اين نگاه اقتصادي، باعث عقبافتادگي سيستم آموزشي كشور ميشود كه به اين موضوع بايد ايجاد مراكز آموزشي غيرانتفاعي در كنار مراكز دولتي را نيز اضافه كرد.
يزداني با اشاره به پيماننامه حمايت از حقوق كودك كه اهداف آموزش و پرورش را احترام به حقوق بشر، هويت فرهنگي و زبان ذكر ميكند، مدعي شد: اين مسايل در حوزه آموزشي ناديده گرفته ميشود و به نظر ميرسد ساز و كاري كه در حوزه آموزشي و رسانهاي كشور وجود دارد، گسترش خشونت است و آموزشهاي مهارتهاي زندگي و مبارزه با ايدز در آنها ديده نميشود.
وي ادامه داد: همچنين اقليتهاي مذهبي و اقوام ايراني نميتوانند زبان مادري خود را از طريق آموزش و پرورش فرا گيرند كه اين امر نيز مغاير با اصول پيمان نامه حمايت از حقوق كودكان است.
«تجاوزات جنسي»، در صدر عامل مرگ و مير كودكان زير 15 سال دنيا
براساس گزارش سازمان ملل متحد و يونيسف، روزانه بيش از سه هزار نفر كه 65 درصد آنها را كودكان تشكيل ميدهند، در تصادفات رانندگي جان خود را از دست ميدهند كه در كنار اين عامل ميتوان از سوختگي، سقوط از ارتفاع و غرق شدن نيز به عنوان ساير عوامل مهم در مرگ و مير كودكان نام برد.
با اين حال يونيسف گزارش ميدهد كه «تجاوزات جنسي»، تاكنون در صدر و مهمترين عامل مرگ و مير كودكان زير 15 سال در اكثر كشورهاي جهان چه در كشورهاي صنعتي و چه غيرصنعتي و در حال رشد قرار گرفته است.
اين گزارش در حالي منتشر شده است كه برخي از كارفرمايان و دلالان انسان، مرگ و مير اين كودكان را گزارش نميدهند كه همين امر سبب ميشود، آمار حقيقي از تعداد كودكان جان باخته در حين كار وجود نداشته باشد.
طي 9 ماه، 250 مورد كودك آزاري به كميته مددكاري انجمن حمايت از حقوق كودكان گزارش شد
آزارهاي عاطفي، جسمي، غفلت، آموزشي، جنسي و بهرهكشي به ترتيب بيشترين درصد آزارهاي گزارش شده، را به خود اختصاص داده است
در كنار نهادها و سازمانهاي پيگير در زمينه و پيشگيري از اين آسيبهاي اجتماعي در كشور همچون بهزيستي، نيروي انتظامي و شهرداري بايد به نقش نهادهاي غيردولتي در راستاي ترويج حقوق كودك و حمايت از آنها نيز اشاره كرد كه انجمن حمايت از حقوق كودكان از جمله اين نهادهاي غيردولتي به شمار ميرود كه هر سالانه آماري از گزارش عملكرد خود در رابطه با فعاليتهاي مددكاري و مشاورهاي خود در زمينه كودك آزاري ارائه ميكند.
گزارش عملكرد سالانه كميته مددكاري انجمن حمايت از حقوق كودكان (فعاليت 9 ماهه سال 87) اعلام ميكند كه طي اين مدت حدود 250 مورد كودكآزاري به انجمن اطلاع داده شده كه از اين تعداد 54 درصد آزارها در مورد دختران و 46 درصد نيز در مورد پسران اتفاق افتاده است.
اين گزارش ميافزايد: 30 درصد افرادي كه مددجويان را به اين انجمن ارجاع داده بودند، مادران، شش درصد پدران، 15 درصد بستگان، پنج درصد اعضا انجمن، 26 درصد همسايگان، 10 درصد همكاران صداي يارا، سه درصد مسوولان مدارس، چهار درصد خبرنگاران و يك درصد مددكاران بهزيستي بودهاند.
بر پايه اين گزارش،30 درصد از آزارهاي وارده بر كودكان جسمي، 32 عاطفي، 20 درصد غفلت، شش درصد جنسي، هشت درصد آموزشي و چهار درصد به صورت بهرهكشي بوده است.
پدران با 60 درصد، همچنان در صدر آزاردهندگان كودكان
هفت درصد از آزاردهندگان مسوولان مدارس بودند
همچنين بر اساس آمارهاي انجمن دفاع از حقوق كودكان، 60 درصد آزارهاي وارده بر مجموع اين كودكان توسط پدران، 20 درصد مادران، 10 درصد نامادري، هفت درصد مسوولان مدارس و سه درصد توسط ناپدري بوده است.
بايد افزود: تعداد مشاورههاي حضوري روانشناسي ارائه شده در اين رابطه توسط انجمن دو مورد، مشاورههاي حضوري مددكاري 18 مورد، حضوري حقوقي 22 مورد، تلفني حقوقي 52 مورد و تلفني مددكاري 715 مورد بوده است، البته معمولا در نوع آزارهاي وارده همپوشي وجود داشته و يك يا چند نوع آزار تواما صورت گرفته است.
3038 تماس طي يك سال با صداي يارا
مادران با 80 درصد و پدران با چهار درصد بيشترين و كمترين تماسگيرندگان با صداي يارا
به گزارش ايسنا، علاوه بر اين گزارش، فعاليت يكساله «صداي يارا» از ابتداي پاييز 1387 تا اول پاييز امسال نيز حاكيست، طي يك سال سه هزار و 38 نفر با صداي يارا تماس گرفتهاند كه از اين تعداد 80 درصد مادران، چهار درصد پدران، هشت درصد كودكان و هشت درصد را ساير افراد تشكيل دادهاند.
لازم به ذكر است، 52 درصد موارد مطرح شده در ارتباط با دختران و 48 درصد موارد در ارتباط با پسران بوده است، به طوري كه 63 درصد كودكآزاريها رواني و 38 درصد بدني بوده است.
25 درصد از خانوادههاي تماس گيرنده با صداي يارا سابقه « طلاق» و 23 درصد اعتياد داشتند
گزارش صداي يارا ميافزايد: بيشتر تماسهاي صورت گرفته با صداي يارا در ارتباط با مسائل كودكان زير هفت سال و سپس كودكان 13 تا 15 سال بوده است.
در مورد تحصيلات تماسگيرندگان نيز بايد خاطر نشان كرد: 51 درصد ديپلمه، 39 درصد بالاي ديپلم و 10 درصد زيرديپلم بودند. همچنين بيشترين تماسها به ترتيب از مناطق چهار، پنج، 11 و 15 و شهرستانهاي كرج، اسلامشهر و ورامين بوده است.
بررسي وضعيت خانوادگي اين كودكان نشان ميدهد در ميان 25 درصد خانوادهها سابقه طلاق، 30 درصد مشاجره و درگيري بين والدين، 18 درصد وجود بيماريهاي روحي و رواني، 23 درصد وجود اعتياد يكي از والدين يا هر دو، چهار درصد جدايي و پنج درصد فوت وجود داشته است.
حدود900 هزار كودك متاهل در كشور
به گزارش ايسنا، فرشيد يزداني ـ پژوهشگر فعال حوزه كودكان ـ در ادامه با بيان اين كه براساس برآوردهاي غيررسمي، حدود 70 هزار نفر از كودكان كشور فاقد شناسنامه هستند، به وجود حدود 900 هزار «كودك همسر» در كشور اشاره كرد و گفت: 900 هزار كودك 10 تا 18 ساله كشور داراي همسر هستند كه از اين تعداد 25 هزار كودك طلاق گرفتهاند كه از اين تعداد، 15 هزار كودك 10 تا 14 ساله هستند.
به گزارش ايسنا، كارشناسان معتقدند، تاكنون در مورد روند كودك آزاري در ايران نظام نظارت، ارزشيابي و پايش وضعيت كودكان آزارديده ايجاد نشده، تا بدين وسيله دستگاهي به صورت مشخص متولي ساماندهي آنها شود.
در اين ميان سازمان بهزيستي كشور به عنوان يكي از دستگاههاي ذيربط در امر ساماندهي و رسيدگي به وضعيت كودكان آزارديده و در معرض آسيب، همواره تاكيد ميكند كه به دليل فرهنگ غالب بر كشور، بسياري از آزارها ارجاع داده نميشود و تنها در مواقع خاص و اورژانسي شدن وضعيت كودك، مراتب امر توسط پزشكي قانوني ثبت و ضبط ميشود كه همين موضوع مانع از ارائه آمار نزديك به واقعيت كودكان آزارديده و در معرض آزار ميشود. كما اين كه نظام ارجاع ملي براي كودكان آزارديده نيز در كشور نداريم، لذا تاسيس يك بنياد و يا مركز براي حفاظت و حمايت از كودكان در برابر هر نوع خشونت امري ضروري به نظر ميرسد كه در اين صورت شايد بتوان گفت، با ايجاد دستگاه متولي كه داراي ضمانتهاي قانوني اجرايي در حيطه حمايت از كودكان باشد، اين قشر با امنيت خاطر بيشتري به سوي آينده و سازندگي پيش روند.
از طرف ديگر پيشنهاد ميشود تا آموزش مهارتهاي زندگي به صورت مدون، جامع و جدي در حيطه آموزشي كشور وارد شود.
انتهاي پيام
.
09 October 2009
Subscribe to:
Post Comments (Atom)
No comments:
Post a Comment